W cysterski weekend 19-20 września 2009 r. do Pelplina przybyło kilka tysięcy gości z Polski i zagranicy. W tych dniach historyczna atmosfera opanowała także wszystkie imprezy towarzyszące IX Jarmarkowi Cysterskiemu. Przedsięwzięcie to już po raz czwarty wpisane zostało w Europejskie Dni Dziedzictwa województwa pomorskiego.
„Cysterskie Złoto” i muzyka dawna
W sobotę od południa przed Katedrą trwały biegi cysterskie; po nich piknik „Cysterskie Złoto” nawiązujący do tradycji ogrodniczych pelplińskiego klasztoru. Równocześnie nad Wierzycą, w formie turnieju rycerskiego, bawiła się młodzież szkół ponadgimnazjalnych pod opieką drużyny rycerskiej z Gniewu. W gmachu Collegium Marianum rozegrał się finał konkursu literackiego i historycznego z zakresu wiedzy o dawnym opactwie pelplińskim.
Po godzinie 17.00 wszyscy przemaszerowali przez miasto w towarzystwie zespołów muzyki dawnej, przy dźwiękach flażoletów ze Swarzędza, które dały koncert dla zebranych przed Katedrą. Po tym, podczas III Przeglądu Muzyki Dawnej w Bazylice Katedralnej zaprezentowały się zespoły z Drezdenka (lubuskie), Dłużyny Dolnej (dolnośląskie), Lęborka (pomorskie) i Bierzwnika (zachodniopomorskie). Muzyka w sposób szczególny podkreślała piękno i akustykę dawnej świątyni cysterskiej, a architektura gotycka stanowiła godną oprawę występów, które zostały nagrodzone gromkimi brawami.
Pogodna niedziela
Już od wczesnych godzin rannych w Pelplinie gromadzili się licznie rzemieślnicy, kolekcjonerzy, wystawcy, twórcy ludowi a także Koła Gospodyń Wiejskich. Po Mszy Św. inaugurującej uroczyście IX Jarmark Cysterski odbył się koncert galowy III Przeglądu Zespołów Muzyki Dawnej. Po nim podziękowania młodym artystom i kierownikom grup oraz kierownikowi artystycznemu p.Adamowi Denece złożyli Burmistrz Pelplina Andrzej Stanuch oraz Alicja Słyszewska, prezes Towarzystwa Przyjaciół Zabytków Pelplina, które jest organizatorem tego muzycznego przedsięwzięcia. Tradycyjnie już, jednym z ważniejszych punktów programu stanowił przemarsz ulicami miasta historycznego korowodu. Na placu przed Collegium Marianum, przedstawiciele głównych organizatorów (Diecezja Pelplińska, Gmina Pelplin i Powiat Tczewski) wraz z gościem specjalnym marszałkiem Senatu Bogdanem Borusewiczem powitali wszystkich zebranych, przy głośnych salwach otwierając IX Jarmark Cysterski w Pelplinie.
Spektakl z dziejów opactwa i rycerskie potyczki
Zwyczajowo, przed Collegium Marianum, miał miejsce spektakl z dziejów dawnego opactwa pelplińskiego, prezentujący kolejne odsłony historii miejscowych szarych mnichów od chwili ich przybycia z Pogódek aż do kasaty klasztoru, scenariusza i reżyserii Jacentego Ordowskiego. Po nim rozegrano turniej wojów pieszych oraz turniej plebejski. W ogrodach seminaryjnych odbył się turniej gry cysterskiej petanque, natomiast dzieci uczestniczyły w poszukiwaniu "Złotej Księgi” szarych mnichów. W krużgankach dawnego opactwa zwiedzać można było wystawę prac studentów Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy pt. „Pelplin – oblicze miasta”, która stanowiła zwieńczenie dwutygodniowych działań artystycznych młodych artystów.
W krużganku północnym prawdziwe oblężenie przeżywało „Skryptorium”, gdzie zaprezentowano kilka reprintów rękopisów wykonanych przez Wydawnictwo Bernardinum oraz replikę pelplińskiej Biblii Gutenberga. Tu młode adeptki sztuki piśmiennictwa ręcznego, na przygotowanych wcześniej pulpitach, przekazywały chętnym swą wiedzę oraz umiejętności zdobyte podczas warsztatów „Skryptorium cysterskie”. Oficjalnie otrzymały też certyfikaty „Pelplińskiego Skryby”. Tu też można było, po wykonaniu i zaliczeniu pracy ręcznej piórem i tuszem, uzyskać stosowny certyfikat, potwierdzony własnoręcznym podpisem samego mistrza Gutenberga. Na wirydarzu klasztornym, rozbrzmiewała przez całe popołudnie muzyka dawna, prezentowana przez zespoły biorące udział w III Przeglądzie ZMD. Oficjalnym zwieńczeniem imprezy był turniej konny drużyn rycerskich „O Pierścień Opata Wernera” rozegrany na Przystani Jana III Sobieskiego.
Pogoda podczas cysterskiego weekendu w Pelplinie sprzyjała wypoczynkowi oraz dobrej zabawie mieszkańców Pelplina, naszego regionu, gości z całej Polski i zza granicy.
Impreza z roku na rok rozwija się i pięknieje, rozsławiając dziedzictwo kulturowe Pelplina i regionu sprawiając, iż Jarmark Cysterski stanowi jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych Pomorza. Przedsięwzięcie dofinansowane zostało przez Samorząd Województwa Pomorskiego.
